| Tác giả | L. Tolstoi |
| Ngôn ngữ | Tiếng Việt |
| Lĩnh vực | Văn học tập nước ngoài |
| Năm xuất bản | 2007 |
| Đơn vị xuất bản | NXB Văn học |
| Giá sách | 240.000 VND (2 tập) |
Nghĩ thêm về L. Tolstoi
Những ngày ở mặt trận trong cuộc chiến tranh chống Mỹ, ngơi nghỉ chỗ shop chúng tôi có một vị tướng vô cùng lạ, tướng Chu Huy Mân, bốn lệnh khu 5. Ông vào mặt trận trong những năm rất ác liệt, mang theo cả một giá sách quý, trong những số đó quý nhất so với ông là những tác phẩm của L. Tolstoi: Chiến tranh cùng Hòa bình, Anna Karenina, và cả Phục sinh. Ông mếm mộ cả ba, mà lại cũng dễ hiểu, ông coi Chiến tranh cùng Hòa bình là sách gối đầu giường. Tôi thường muốn hiểu, không chỉ là ông tìm đâu ra được thời hạn và cả vai trung phong trí tại một vị tướng chỉ đạo một chiến trường hết sức khắt khe trong một cuộc chiến rất là phức tạp để rất có thể đọc kỹ, đọc đi đọc lại không hề ít lần, đến như thuộc lòng cuốn tiểu thuyết to tướng ấy, nhưng mà còn đặc biệt hơn, ông tìm kiếm thấy gì làm việc đấy để rất có thể nhiều lúc còn quan tâm lưu ý đến về nó nhiều hơn cả về những công việc cấp bách của chiến trường? cực kỳ lạ, các hôm ông phòng gậy sang vị trí tôi, hoặc hotline tôi sang chỗ ông, cùng nói cùng với tôi về Chiến tranh cùng Hòa bình. Những nhân đồ và các chương, đoạn ông chổ chính giữa đắc nhất. Kutozov với Andrei Bolkonski. Một phần Pierre Bézukhov. Cả Natasha nữa. Tôi đã nói bởi vì sao. Ông hết sức thích chiếc đoạn trước trận đánh béo Austerlitz, vị tướng tá tổng tư lệnh già Kutozov cứ ngồi gà gật ngủ gục trong khi các tướng trẻ, tất cả cả Bagration, sôi nổi và nói điêu tranh luận làm sao là về chiến lược chiến thuật cao thâm rắc rối, nào là về vậy trận này nỗ lực trận nọ hiểm yếu… cuối cùng tổng bốn lệnh thức giấc dậy, ngáp dài, tuyên bố: “Điều quan lại trọng độc nhất trước một trận đánh khủng là… đi ngủ một giấc thật ngon. Giải tán!”. Ông mỉm cười lớn: khôn xiết đúng. Hay vời! Ông cũng thường kể đến ra quyết định của Kutozov bỏ thủ đô hà nội Moskova mặc kệ mọi phản đối của cả triều đình, đưa ra quyết định không tiến công nhưng chỉ đuổi theo phong cách một đoạn nhất thiết vừa đủ để thúc cho đoàn quân của Napoléon chạy thoát ra khỏi biên giới Nga và tự nó tan rã. Ông bảo: Một vị tướng tá thiên tài. Không chỉ thế, một bốn tưởng chiến tranh vĩ đại!… cùng trận Borodino, vớ nhiên…
Dần dần tôi hiểu ra điều này: sinh hoạt Chiến tranh và Hòa bình nhưng ông xem là cuốn tiểu thuyết lớn nhất của phần lớn thời đại, vị tứ lệnh mặt trận của chúng tôi những ngày ấy không chỉ có muốn tìm kiếm thấy những nhắc nhở về chiến lược giải pháp từ trận đánh tranh vệ quốc của nước Nga năm 1812 cho cuộc chiến tranh cũng là vệ quốc mà bấy giờ chính ông vẫn làm. Ông hy vọng và tìm thấy sinh sống đấy điều đặc biệt hơn cực kỳ nhiều: triết lý chiến tranh, mà ông nhận biết sự tương tự như giữa trận đánh tranh được Tolstoi diễn tả thật tuyệt vời và hoàn hảo nhất kia với trận đánh tranh chính ông đang tham gia hôm nay. Tôi xin nói điều này: số đông ngày ấy sinh hoạt chiến trường, bọn chúng tôi để ý đến rất những về thiết yếu điều đó. Tôi nhớ có điều thiệt lạ: có trong thời hạn tháng cực kỳ đen tối, thậm chí phần đông bế tắc, quan trọng sau Mậu Thân, khoảng từ 1969 mang đến 1972, nhưng lại chưa lúc nào chúng tôi mất tinh thần rằng chúng tôi, bọn họ sẽ thắng, sau cuối nhất định bọn họ sẽ thắng. Chưa khoảng thời gian rất ngắn nào. Vì sao vậy?
Tôi xin kể tới nhân đồ Natasha nhưng mà Chu Huy Mân cũng quan trọng đặc biệt yêu mến, ở kề bên Kutozov cùng Andrei Bolkonski. Rất có thể là bởi trực cảm, một trực cảm bắt nguồn từ tâm hồn vốn nhạy cảm của ông, vừa từ bỏ thực tiễn của trận chiến tranh mà lại ông cảm thấy trực kế tiếp tận máu thịt mỗi ngày trên chiến trường, ông hiểu Natasha của Tolstoi chính là nhân dân, nhân dân Nga thông thường và vĩ đại, nhưng mà Kutozov đã là vĩ đại chính vì ông đã đồng nhất mình được với dân chúng ấy, trong tứ tưởng, vào triết lý chiến tranh, trong cân nhắc và hành vi ở cương cứng vị tổng tư lệnh của một trận đánh sống còn. Với một vị tổng bốn lệnh vậy nên thì bách thắng. Tôi nhớ có hôm tướng Chu Huy Mân sang vị trí tôi với rủ tôi cùng đọc cái đoạn cuối tiểu thuyết khi cô Natasha tươi đẹp và nhí nhảnh ngày trước đã trở thành bà mệnh phu Bézoukhov phệ ụ, sồ sề, an phận, mong dành được thật nhiều nhỏ và cứ khăng khăng tự bản thân cho con bú chứ không chịu để bé bú của bà nhũ mẫu… không có cái đoạn này, không có cô Natasha biến bà Bézoukhov nặng nại ấy thì hầu như chắc chắn Chiến tranh với Hòa bình đang mất đi thậm chí là đến cả ý nghĩa quan trọng độc nhất vô nhị của nó. Chúng ta làm chiến tranh, cái các bước kinh tởm, độc ác đến nấc dã thú đó, chúng ta phải có tác dụng nó trong nhân loại kỳ quặc này, cùng đã cần làm thì đề nghị cố làm tới mức thiện chiến, chính là vì ý ý muốn giản dị: phục hồi cuộc sống bình thường như thay đó, của bé người, của nhân dân. “Nhân dân”, trong dấn thức của Tolstoi, của Kutuzov, vào chiều sâu cảm nhận của Andrei Bolkonski, “nhân dân” mà lại vị tư lệnh chiến trường của bọn chúng tôi, cùng chính công ty chúng tôi nữa cảm với hiểu được qua chính thực tế chiến tranh là vì vậy đó. Là cuộc sống bình thường và đơn giản của con người, là con fan gắn cùng với đất đai, con fan gắn với từ nhiên, an yên và hồn hậu. Shop chúng tôi chiến đấu cho 1 “nhân dân” bởi thế đó. Chiến tranh, chiến tranh đảm bảo an toàn đất nước của họ ở trong chiếc biện chứng lạ lùng đó, nó vừa trọng đại ý nghĩa sâu sắc lớn lao vừa bình thường, trung bình thường, hàng ngày, tiếp giáp đất như vậy đó. Đấy chính là điều Andrei Bolkonski nhận ra một biện pháp đầy xích míc trước trận chiến quyết định Borodino, với trước kia nữa khi còn đầy cao vọng về đông đảo chiến công hero vang dội, vấp ngã xuống trong mặt trận Austerlitz, vào cơn tiền hôn mê, chú ý lên bầu trời xanh vào bất tận, bỗng thấy cả thần tượng nhân vật Napoléon cơ mà anh hằng hâm mộ trở nên nhỏ dại bé mang đến thảm hại. Nhỏ dại bé thảm sợ hãi trước cái bình dị và đều đều kia.
Bạn đang xem: Tác phẩm chiến tranh và hòa bình
Tolstoi có một phát biểu nổi tiếng: “Trong Chiến tranh cùng Hòa bình tôi mếm mộ tư tưởng nhân dân, trong Anna Karenina - tứ tưởng gia đình”. Chắc hẳn rằng đúng hơn, trường đoản cú Chiến tranh và Hòa bình mang đến Anna Karenina không tồn tại đứt đoạn. Khi nói về điều ông gọi là nhân dân, Tolstoi không chỉ muốn nói tới những con tín đồ như Platon Karataev tuyệt Tikhon Serbaty. Ông mong nói đến cuộc sống tự nhiên và thông thường của con người, của người lao động, cái đẹp trong trẻo và cao thâm của cuộc sống thường ngày ấy. Natasha của ông, từ bỏ cô đàn bà bồng bột vào veo cho tới bà mệnh phụ mắn đẻ, nặng nề nề, cùng an phận chính là một hình hình ảnh sống đụng của cuộc sống thường ngày “nhân dân” nhưng Tolstoi thương yêu và tôn sùng đó. Phạm Vĩnh Cư đã có sự phân tích cực kỳ sâu về định nghĩa này của Tolstoi. Anh viết: “Tổ trường đoản cú “mysl’ narodnaja” của Tolstoi (mà ta dịch là “nhân dân”) bao gồm hàm nghĩa sâu rộng lớn hơn rất nhiều. Trong tiếng Nga hầu như từ thuần Nga “narod (nhân dân; dân chúng; dân tộc) “rod” (dòng giống, chủng loại giống, chủng tộc); “rodit’ / rodit’sja” (sinh đẻ / sinh ra), “narodit’ / narodit’sja” (sinh đẻ nhiều / sinh sôi nảy nở), “priroda” (thiên nhiên; loại tự nhiên; bạn dạng chất; bạn dạng thể) là mọi từ đồng căn, và chiếc căn tầm thường ấy được toàn bộ các người sở hữu của ngôn ngữ này cảm thụ chân thực trong thực hiện hàng ngày. Bởi vậy “mysl’ narodnaja” của Tolstoi gồm thể diễn tả ra tiếng Việt đại để như sau: “tư tưởng / ý tưởng - về / của - dân chúng / dân tộc bản địa - (như là một phần tử của) - loài (người) sinh sôi nảy nở - (như là một bộ phận / trong quan hệ giới tính với) - cái tự nhiên và thoải mái / cái bạn dạng thể”… “Nhân dân” được đơn vị văn và nhà tứ tưởng Tolstoi yêu dấu và yêu quý không áp theo nghĩa thôn hội học cơ mà theo nghĩa tự nhiên và thoải mái học, bản thể học… Nhân dân so với Tolstoi thứ nhất và hầu hết là phần đông nông phu lao động trên đất, tìm sống trường đoản cú đất; đời sống của họ, cân xứng với công cụ tự nhiên, theo Tolstoi… là đời sống mạnh khỏe nhất, thiện lương nhất. Chủng loại người, cũng giống như mọi loài vật trên mặt khu đất này, yêu cầu lao rượu cồn để sống với để duy trì cuộc sinh sống của giống nòi mình - kia là luận điểm xuất vạc của triết học tập đạo đức với cả mỹ học Tolstoi. Hóa học thơ của lao cồn và sinh hoạt đơn vị nông, vắng mặt trong Chiến tranh và chủ quyền (thực ra, theo tôi, nó đã xuất hiện trong hình tượng đặc sắc Natasha, cùng Andrei Bolkonski bằng trực cảm chuyên sâu mà có thể chưa được ý thức rõ rệt của bản thân mình đã nhận thấy và nên lòng), chất thơ kia xuất hiện rực rỡ trước kia trong tiểu thuyết Những bạn Kazăc (1862) và sẽ tái hiện trong Anna Karenina, không làm cho một người hâm mộ nào có thể dửng dưng, truyền mang đến nó cảm giác là nó đã tiếp xúc với đời sống thực”…
Cũng hoàn toàn có thể chính điều này khiến cho một vị tướng tá của cuộc chiến tranh Việt Nam nhận thấy sự thân cận và say mê, không những say mê Koutozov cùng Andrei Bolkonski, nhưng cả nữ giới Natasha…
Tôi xin nói thêm một điều này nữa về bạn đọc Chu Huy Mân trong chiến tranh mà tôi được biết: ông khôn cùng thích những chương dài gần như đơn thuần là thuyết lý của Tolstoi vào Chiến tranh với Hòa bình, số đông chương thường làm tín đồ đọc căng thẳng và họ thường xuyên lướt qua. Tại sao ông lại thích hồ hết đoạn học thuyết dài chiếc ấy, đôi khi thậm chí có vẻ như đi lạc cả thoát khỏi dòng truyện khẩn trương sẽ chảy? Hóa ra ông hiểu điều mà trong tương lai tôi gọi được ở một nhà văn hết sức hiện đại, Milan Kundera. Kundera cũng khá thích mọi chương ấy của Tolstoi, ông cho rằng không thể tách bóc chúng thoát ra khỏi toàn bộ cấu tạo tiểu thuyết của Chiến tranh với Hòa bình.
Có thể chính tại chỗ này ta chạm đến một vụ việc lớn cùng sâu hơn của phòng tư tưởng với nhà văn Tolstoi. Ta biết Turgenev đã lo ngại như rứa nào thấy lúc Tolstoi muốn xả thân con con đường của một công ty triết học, một công ty sáng lập tôn giáo nhưng mà xao lãng biến đổi văn học, sợ hãi mất đi ở người thanh niên tài năng của bản thân mình một nhà văn lớn. Ông khẩn thiết lôi kéo Tolstoi: “… mặc dù có nát óc cho đâu, tôi vẫn bắt buộc nghĩ ra được, anh là vật gì nếu không phải là tín đồ viết văn: một sĩ quan? một điền chủ? một triết gia? đơn vị sáng lập một đạo giáo tôn giáo mới? một viên chức? một doanh nhân? Xin anh dẫn dắt tôi ra khỏi sự trở ngại này cùng nói cho biết, đưa định làm sao là đúng”. Chủ yếu Phạm Vĩnh Cư, trong lời giới thiệu tuyển tập “Đường sống - Văn thư nghị luận lựa chọn lọc” của Tolstoi, cũng viết: “Không thể biết được, nếu mà Tolstoi không vấp đề nghị những trở ngại rắc rối trong chuyển động nhà giáo của mình, bọn chúng đã khiến cho ông đề xuất nản chí cùng trở về với chế tác văn chương, thì loài tín đồ sẽ không tồn tại hay sẽ vẫn đang còn Chiến tranh và Hòa bình với Anna Karenina nhằm thưởng thức, suy ngẫm, học tập tập, kiến giải”. Theo tôi, có lẽ về cơ bạn dạng không có câu hỏi đó, không có vấn đề đó. Không tồn tại chuyện nhà tư tưởng Tolstoi với đơn vị tiểu thuyết Tolstoi. Đối cùng với ông không tồn tại vấn đề làm cho văn chương hay là không làm văn chương. Tolstoi là nhà triết học, bên sáng lập tôn giáo, bên tiểu thuyết, không có đứt đoạn và không tồn tại mâu thuẫn. Theo một bí quyết nào đó thậm chí nói cách khác nếu không tồn tại nhà triết học, công ty sáng lập tôn giáo Tolstoi thì cũng không tồn tại nhà tiểu thuyết mập ú Tolstoi. Hoặc nói phương pháp khác, nếu không hiểu được nhà triết học, nhà sáng lập tôn giáo Tolstoi thì cũng cấp thiết hiểu toàn diện nhà tè thuyết Tolstoi và các tiểu thuyết đang trở thành kinh điển của ông, trường đoản cú Chiến tranh cùng Hòa bình cho mang lại Anna Karenina và Phục sinh. Chúng ta đã biết về cái chết của Tolstoi. Vị bá tước đoạt già ấy đã chết ở dòng ga nhỏ tuổi heo hút Astopovo trong chuyến bỏ nhà ra đi sau cuối trong cuộc đi tìm, cuộc truy tìm tìm dòng mà ngày nay, thiệt hay, ta lấy làm cho tiêu đề mang đến cuốn sách tuyển chọn chọn những văn thư nghị luận của ông, “Đường sống...”, cuộc đi tìm kiếm Đường sống suốt đời và chưa đến được của ông, xong dở dang ở loại ga Astopovo hoang vắng tanh nọ. Đương nhiên nhân vật chủ yếu của Chiến tranh và Hòa bình là Andrei Bolkonski, nhưng Phạm Vĩnh Cư trong nội dung bài viết vừa nói tới trên kia đã call rất chính xác là “cái tôi đồ vật hai của tác giả” (và nhân vật dụng là phương diện kia của anh, vừa nhất quán vừa tương phản bội với anh, là Pier Bezukhov). Andrei Bolkonski, con tín đồ nghiêm khắc với cuộc sống và với bao gồm mình, người đã nhận được ra và bị rung động cái đẹp nhất Nga tuyệt diệu ở cô bé trong veo Natasha, cũng là tín đồ đi tìm, cũng ráo riết, cũng suốt đời, cũng từng thoáng quan sát thấy, nhận thấy con “đường sinh sống ấy” trong khoảng thời gian ngắn tiền hôn mê trên chiến trường Austerlitz, vào suy tứ vừa căng thẳng vừa yên lòng, đầy mâu thuẫn mà lại thống duy nhất trước trận đánh sinh tử Borodino; nhưng mà cũng là người đi kiếm dở dang.
Có điều rất đáng để chú ý: Milan Kundera, bên tiểu thuyết cùng lý luận về tè thuyết hay ráo riết chống chọi cho điều nhưng mà ông call là bốn duy văn minh của đái thuyết, coi tiểu thuyết đó là đánh vệt sự hình thành của bốn duy tân tiến của lịch sử dân tộc tư duy của con người, Kundera lại coi Tolstoi chứ chưa hẳn Dostoievki là nhà tiếu thuyết hiện tại đại. Ông thấy sinh hoạt Tolstoi fan đi tìm. Không đến. Mãi mãi…
Tới đây hình như ta đã chạm đến một câu hỏi vẫn hay được đề ra trước các nhà văn của họ từ sau 1975: tại sao cho tới nay bọn họ còn chưa xuất hiện được công trình “xứng đáng” với cuộc chiến tranh vĩ đại vừa qua của dân tộc? hoàn toàn có thể sẽ có được hay không? Và có tác dụng sao? và khi nói đến điều đó, fan ta vẫn thường nhắc đến Chiến tranh và Hòa bình, được xem như là thiên sử thi, thiên hero ca bự về trận đánh tranh kháng Napoléon năm 1812 của Nga. Người ta mong chờ một thiên sử thi nhân vật ca vậy nên về cuộc chiến tranh cứu vãn nước của ta.
Chắc là tất cả thể có khá nhiều chuyện để nói về việc này. Văn học của ta, đặc trưng văn học viết về chiến tranh chống Pháp rồi chống mỹ thường được coi là văn học tập sử thi. Sử thi là giờ đồng hồ nói, là tuyên ngôn của cùng đồng. Nó độc thoại. (Có lẽ cho tới nay mới có Nỗi bi lụy chiến tranh của Bảo Ninh thoát thoát ra khỏi phạm vi này). Tôi xin được nói chủ kiến của tôi: tôi ko coi Chiến tranh và Hòa bình là sử thi. Tôi đống ý với Kundera lúc nói rằng nó đã vượt qua tiến độ sử thi nhằm đạt đến bốn duy văn minh của đái thuyết, mà Kundera coi một đặc điểm lớn là “sự nhân từ minh của tính nước đôi” (la sagesse de l’ambigui) - thiết yếu về chỗ này ông đặc biệt ca ngợi Tolstoi và nhận định rằng ông không tìm kiếm thấy điều đó ở Dostoievski. Hiền minh của tính nước đôi đó là hiền minh của việc đi tìm, của dở dang không đến, không lúc nào đến, hiền khô minh của tính tương đối của chân lý…
Trong bài viết đã nói đến trên đây của Phạm Vĩnh Cư gồm một câu rất rất đáng chú ý: “Trong ngữ điệu của loài fan khó tìm kiếm được những trường đoản cú ngữ mà lại Tolstoi lại kiêng kị như “anh hùng”, “cái anh hùng”, “chủ nghĩa anh hùng”. Và một đoạn khác nữa: “Yêu mến nhân dân lao động Nga, quý trọng các giá trị đạo đức - lòng tin của họ, Tolstoi càng về già càng cảnh giác cao độ so với mọi ý đồ, mọi định hướng cường điệu, khuyếch tán đông đảo đức tính của tín đồ Nga, biến chuyển chúng thành niềm từ hào dân tộc, thành căn cứ để gán định cho những người Nga một sứ mệnh lịch sử đặc biệt quan trọng nào đó (như ta biết, Dostoievski đang không tránh khỏi sai lạc này). Ông chú ý thấy nguy khốn lớn cho người Nga thuộc mọi đẳng cấp ở chính sách của giới thượng lưu chũm quyền, mơn trớn lòng từ ái dân tộc của mình để vươn lên là họ thành đều công cụ thực hiện những phương châm ích kỉ của cường quốc Nga…”
Tôi xin kể lại điều này: từ khóa lâu tôi không đống ý với việc xem Chiến tranh cùng Hòa bình là thiên anh hùng ca về cuộc cuộc chiến tranh 1812 của Nga. Thậm chí tôi cũng không cho là rằng Tolstoi định làm quá trình mà như Phạm Vĩnh Cư đã nói, ông vô cùng “kiêng kị”, dị ứng. Trên toàn cảnh của cuộc chiến tranh mà ông sẽ mô tả bởi một ngòi cây viết thiên tài, ông đã chuyển “cái tôi sản phẩm hai” của ông, Andrei Bolkinski mà lại ông hết sức yêu quý, giữ hộ gắm, có tác dụng cuộc đi tìm kiếm khắc khoải và vô tận của anh, cũng chính là của ông, đi tìm kiếm “đường sống”, tìm phương pháp “làm người” mà cho đến khi gục xuống ở cái ga vắng Astopovo ông vẫn không tìm ra…
Mong ước gồm tác phẩm xứng đáng với cuộc chiến tranh vừa qua của họ là chủ yếu đáng. Với một tác phẩm bởi vậy sẽ chỉ đã đạt được khi nền văn học này từ nâng mình lên thành cuộc đi tìm nghiêm trang và đẩy đà như vậy, mỗi người cầm cây bút tự nâng được mình lên được trong một cuộc đi tìm kiếm đó, tìm “đường sống”, tất yếu theo giải pháp của mình, với những câu hỏi của mình, như Tolstoi từng làm cho trong thời của ông, cùng với những câu hỏi ráo riết của ông.
Từ Tolstoi đến nay đã là ngót 200 năm. Những thắc mắc ấy có bớt căng thẳng không?
Chắc chắn là không.
Trái lại.
Văn học, đái thuyết, vậy đó, là cuộc đi tìm kiếm bất tận của nhỏ người. Ngày dần căng thẳng, ráo riết hơn.
Kỷ niệm 100 năm ngày mất của Tolstoi vì vậy là một trong nhắc nhở trang nghiêm và khẩn trương.
(KTSG) – Một khát vọng hòa bình trong trận chiến Nga-Ukraine so sánh với vài phát minh từ tác phẩm cuộc chiến tranh và tự do của đại văn hào Nga Lev Tolstoy.
Trong lúc thành phố quê hương Kharkiv sinh sống Ukraine hứng bom đạn, lão ông 97 tuổi Leonid Stanislavskyi vẫn nuôi mong muốn sống sót. Ông mơ sẽ có ngày mình được chơi quần vợt khi độc lập trở lại, không những ở quê nhà Ukraine mà cả ở những sân bóng thế giới như ông đã từng làm.
Chỉ hơn tư tháng trước, với tư phương pháp là chuyên chở viên quần vợt béo tuổi nhất hành tinh được công nhận vị Sách Kỷ lục quả đât Guinness, Stanislavskyi đã có trận đấu biểu diễn với Rafael Nadal, người đang sở hữu kỷ lục 21 chức vô địch những giải Grand Slam. Ông còn mong muốn sẽ tất cả ngày được so vợt cùng với Roger Federer, một huyền thoại khác trong làng banh nỉ. Tuy nhiên điều thực tiễn hơn đối với Stanislavskyi là làm sao vẫn vĩnh cửu được bên trên cõi đời này trong trận chiến với nước Nga láng giềng.
Câu chuyện của chuyên chở viên quần vợt khủng tuổi nhất nhân loại người Ukraine được hãng thông tấn Reuters trần thuật và sau đó được đăng lại trên CNN(1) phần như thế nào phản ảnh khát vọng chủ quyền của những người dân dân thông thường giữa khói lửa chiến tranh. Ai đó đã từng đọc hay có hiểu biết về bộ tiểu thuyết chiến tranh và độc lập của đại văn hào fan Nga Leo (Lev) Tolstoy (1828-1910) có thể so sánh trung ương trạng của Stanislavskyi với đa số gì đơn vị văn này mong mỏi thể hiện trong nhà cửa để đời của mình.
Tolstoy với cuộc chiến tranh và hòa bình
Tolstoy được coi là một giữa những đại văn hào béo tốt nhất trong lịch sử nhân loại. Tự điển Bách khoa Toàn thư Britannica ra mắt về ông như sau: “Leo Tolstoy
Chiến tranh và độc lập được coi là trước tác tiêu biểu vượt trội nhất trong gia tài văn học mũm mĩm của Tolstoy. Được bầu nghén, viết cùng in trong khoảng thời hạn từ năm 1863-1869, bộ tiểu thuyết dài khoảng chừng 3.000 trang lúc được dịch lịch sự tiếng Việt. Biện pháp đây hơn thế nữa thế kỷ khi quốc gia còn bị phân tách cắt, cỗ tiểu thuyết này đã có được xuất phiên bản ở cả thành phố hà nội lẫn sài Gòn giữa những năm 1960.
Dù nắm tắt tình tiết của một tác phẩm như vậy là quá sức đối với khuôn khổ bài bác báo 1.700 chữ này, xin tạm thời lược dịch tự Britannica như sau(3).
Chiến tranh với hòa bình bước đầu với bối cảnh tp Nga St. Petersburg năm 1805, nơi tín đồ ta băn khoăn lo lắng về trận đánh sắp xẩy ra với hoàng đế Napoleon của nước Pháp. Nhiều phần các nhân vật chủ yếu được ra mắt trong một buổi tiệc, bao hàm Công tước Andrey Bolkonsky, Pierre Bezukhov, gia đình Kuragin và gia đình Rostov. Sau khoản thời gian gia nhập quân đội, bị yêu đương nặng với được xem là tử trận trong đại chiến với quân của Napoleon, Andrey tìm kiếm được đường quay trở lại với Lise, vợ anh, tín đồ mất kế tiếp trong thời điểm lâm bồn. Về phần mình, Peirre cưới Helene thuộc gia đình Kuragin, một tín đồ lẳng lơ, nên chỉ có thể ít lâu sau, anh phân chia tay. Năm 1807, Sa hoàng Nga Alexander I ký kết một hiệp ước tự do với Napoleon. Trái tim nguội rét mướt của Andrey được sưởi nóng bởi tè thư Natasha Rostov. Nhưng phụ thân Andrey ra điều kiện anh chỉ được cưới Natasha sau đó 1 năm, còn anh bắt buộc lên mặt đường ra nước ngoài. Ít thọ sau, biết Natasha phản nghịch mình, Andrey dựa vào Pierre trả lại kỷ vật dụng giữa nhị người. Khi an ủi Natasha, Pierre cảm xúc yêu nàng.
Năm 1812, Napoleon tấn công nước Nga. Andrey quay trở lại quân ngũ và Pierre từ bỏ trao mang đến mình trách nhiệm phải giết hại Napoleon. Sau thời điểm bị thương nặng trĩu trong một trận đánh, trên phố chuyển về hậu phương, Andrey chạm mặt lại Natasha. Anh tha thứ cho nàng, người quan tâm mình cho tới khi anh mất bởi vì vết thương thừa nặng. Còn Pierre, bị quân Pháp bắt, rồi quay trở lại tự do sau thời điểm quân Nga cuối cùng thắng quân Pháp, gặp gỡ lại với cưới Natasha.
Theo Britannica(4), công tước Andrey Bolkonsky là một nhân trang bị kiêu hãnh, coi thường phần đông điều giả dối, phù du và các thông lệ của giới thượng lưu giữ Nga thời điểm bấy giờ. Nhận biết sự gian dối của làng hội quý tộc, Andrey kéo quân team mong tìm được vinh quang, điều mà lúc ấy anh cho rằng có ý nghĩa thực sự. Tuy nhiên, sau khi bị thương chí mạng, anh nhận thấy rằng ánh hào quang đãng mình mong ước và hoàng đế Napoleon mình từng hâm mộ cũng tầm thường không hề thua kém giới quý tộc sống Petersburg. Vào tác phẩm, Andrey nhiều lần đề xuất sự vô nghĩa, trống rỗng giữa những việc anh xả thân thực hiện. Bộc lộ của Tolstoy về tử vong Andrey thường xuyên được xem trong số những đoạn cao trào độc nhất trong nền văn học Nga.
Hòa bình nhưng không cần sẵn sàng chiến tranh, được không?
Trong lịch sử vẻ vang loài người, chiến tranh bước đầu ngay từ bỏ buổi rạng đông của nhân loại. Từ bỏ đó mang đến nay, cuộc chiến tranh chưa lúc nào thực sự chấm dứt trên quả địa cầu. John Keegan, nhà sử học quân sự người Anh, viết trong tác phẩm lịch sử vẻ vang chiến tranh của bản thân mình như sau: “… cuộc chiến tranh đã lộ diện từ những nghìn năm kia khi có nhà nước, có cơ chế ngoại giao với chiến lược. Chiến tranh gần như là cũng lâu lăm như bao gồm loài người…”(5).
Dù tàn bạo, chiến tranh vẫn ám hình ảnh con người đến nỗi chúng ta vẫn lưu lại hành câu tục ngữ lừng danh “Si vis pacem, para bellum” qua bao nhiêu thế kỷ. Tục ngữ bằng tiếng Latinh này – tức thị “muốn có tự do hãy sẵn sàng chiến tranh” – thành lập và hoạt động từ lâu lắm rồi mang lại nỗi không ai biết rõ xuất phát của nó. Nhưng đến tận ngày nay, đa phần loại bạn – dù là yêu tự do đến đâu – cũng chưa ra khỏi nỗi ám hình ảnh của lời răn này.
Ông lão 97 tuổi Leonid Stanislavskyi nêu làm việc đầu nội dung bài viết chắc cũng chưa hẳn là nước ngoài lệ. Stanislavskyi nói với phóng viên Reuters rằng mình muốn sống đến 100 tuổi. Cơ mà trước hết, ông phải vượt qua được tình cảnh chiến tranh hiện tại.
Stanislavskyi cho thấy con gái ông ở tía Lan mong muốn rước ông sang cùng. Tuy vậy, ông lắc đầu vì đã ra quyết định ở lại quê nhà. Tầm thường quanh ông rền vang giờ đồng hồ bom đạn cả ngày lẫn đêm, nhưng vì bị lãng tai cần Stanislavskyi ko bị tác động nhiều.
Thực ra, sẽ sống mang đến tuổi này, Stanislavskyi ko lạ gì với ký ức kinh sợ của chiến tranh do đã thử qua trong thời điểm dài dưới bom đạn trong cụ chiến máy hai 1939-1945.
Stanislavskyi bảo ông chẳng thể tưởng tượng được sẽ sở hữu ngày lại phải đối mặt với một trận đánh ghê sợ nữa gây bị tiêu diệt chóc cho cả hai phía – dẫn mang lại bao cảnh bà mẹ mất con, bà xã mất ck đau lòng.
Tuy nhiên, chính thắc mắc sau đây của ông rất có thể làm vớ cả bọn họ phải cân nhắc thêm để phân tách sẻ. Stanislavskyi nói: “Cuộc chiến này là gì? Nó mang về lợi lộc gì? chúng ta đang ở nuốm kỷ thiết bị 21 rồi, ko thể bao gồm chiến tranh”.
Dù gì đi chăng nữa, chiến tranh vẫn phải sử dụng đến bạo lực. Với khi nền văn minh nhân loại đã bước vào thiên niên kỷ máy ba, thì mọi câu hỏi vì bất cứ lý vì gì cần dùng bạo lực đều rất đáng tiếc.
Đến trên đây xin bàn thêm về một vấn đề khác có liên quan đến đạo đức với nhân văn. Theo Trung tâm thông tin về tội xử quyết (Dealth Penalty Information Center), trong thời gian gần đây, việc áp dụng hình phát tử hình đã giảm đi đáng kể khắp chũm giới(6). Cũng theo tổ chức triển khai này, từ năm 1976 mang lại nay, hơn 75 tổ quốc và vùng khu vực đã loại trừ án xử quyết cho tất cả các tội danh, dù fan phạm tội bao gồm ghê gớm tới cả nào; hoặc không áp dụng hình phân phát này cho những tội danh thông thường.
Như vậy, tại nhiều quốc gia, con người đã tránh được chuyện bắt một đồng một số loại đổi mạng sống của chính bản thân mình để đền rồng bù đến lỗi lầm sẽ phạm phải, cho dù tội ác đó tất cả tày đình đến đâu đi nữa. Đây là cách nhìn và hành vi nhân văn. Vậy thì, cớ sao con tín đồ đã biết yêu đương xót đến sinh mạng của từng cá nhân đồng các loại và đào thải ản tử hình, lại chưa chịu đựng thương xót mang lại thiệt sợ nhân mạng lớn hơn nhiều trong những trận đánh tranh? Cớ sao thế giới đã cùng cống hiến xóa bỏ bệnh đậu mùa với đang tiến dần mang đến thời điểm loại trừ luôn hình phát tử hình, lại không thể hợp tác nhau thuộc khai tử trận tranh trên toàn cụ giới?
Sau một cuộc chiến, cho dù ai thắng, ai bại, ai tận hưởng lợi, ai chịu đựng thiệt, ai hả hê, ai nhức khổ, thì mất mát lớn nhất không gì bù đắp nỗi vẫn là những nàn nhân của chiến tranh – đặc biệt là những bạn lính và những người dân thường.
Ước gì quả đât vẫn gồm được độc lập mà không buộc phải phải chuẩn bị chiến tranh!
———-
(2),(4)https://www.britannica.com/biography/Leo-Tolstoy/Fiction-after-1880
(3)https://www.britannica.com/topic/War-and-Peace
(5)Lịch sử Chiến tranh, John Keegan, phiên bản tiếng Việt ấn hành bởi vì Nhã phái nam – đơn vị Xuất phiên bản Lao Động, 2018, trang 19
(6)https://deathpenaltyinfo.org/policy-issues/international/countries-that-have-abolished-the-death-penalty-since-1976
