Bé bị té u đầu phía sau có sao không? mẹ cần làm gì? bé bị ngã đập đầu phía sau có sao không

Khi trẻ bị ngã đụng đầu

Mẹ hỏi

Con nhà em được 14 tháng. Bé bắt đầu đi được, bò trườn, xoay lật rất nhanh. Nhưng mà ảnh hay dễ té quá. Quay đi quay lại, lơ là một giây là có thể ra chuyện rồi. Mà tệ một điều là khi té, ảnh rất hay bị đụng đầu, có lúc nghe cái “binh” một cái, làm cả nhà rất là lo lắng. Lần đầu tiên bị, cả nhà xúm nhau cho đi bác sĩ. Lần thứ hai, thứ ba, thứ bốn,… cả nhà bắt đầu nhờn, không đi nữa, chỉ để ở nhà theo dõi mà thôi. Nhưng trong lòng em vẫn rất rất lo. Bác sĩ có thể cho em biết, đối với những trường hợp té ngã, đụng đầu vào tường, vào sàn nhà khi bé chơi chạy, thì gia đình nên xử trí và theo dõi ban đầu như thế nào, và lúc nào thì cần đi khám bác sĩ ngay vậy chị?

Trả lời

Đúng là ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, việc bị đụng đầu, sưng trán, xảy ra khá thường xuyên. Gần như không có trẻ nào không qua lứa tuổi này mà không bị té, đụng đầu một vài lần cả. Tuy nhiên, vì cái đầu chứa nhiều bộ phận quan trọng, nên chúng ta lúc nào cũng phải để tâm và lo lắng.

Bạn đang xem: Bé bị té u đầu

Tin tốt lành là ở đa số các trường hợp đụng, té đơn thuần, khi bé nghịch chơi, hoặc khi té từ ghế thấp, giường thấp xuống, chấn thương đầu thường là những chấn thương nhẹ, thoáng qua, ở ngoài da, như trầy xước, bầm nhẹ, hoặc đôi khi chảy máu vì xây xát. Da đầu là nơi có rất nhiều mạch máu đến nuôi, nên khi bị tổn thương, có thể gây ra vết bầm to, hoặc gây chảy máu nhiều làm chúng ta nghĩ mức độ nặng hơn là thực chất.

Trong 100 ca chấn thương đầu, chỉ khoảng 1 đến 2 ca có thể có nứt xương sọ mà thôi. Đa số các trường hợp nứt xương sọ, chỉ gây nhức đầu kéo dài tại nơi bị nứt, và thường cũng không cần can thiệp gì, tự lành hẳn trong vài tuần.

Chấn động não

Một số biến chứng có thể xảy ra, mặc dù hiếm gặp, nhưng lại làm cho các y bác sĩ quan tâm nhất, đó là tổn thương não bên trong, gây “chấn động não”. Não chúng ta, là một khối chất rất mềm, được bảo vệ bằng xương sọ bên ngoài, và một loại dịch bên trong, bao quanh não, giúp giảm chấn động và giảm sang thương nếu có cho não. Khi đầu bị một lực đủ mạnh tác động lên, lớp dịch bên trong có thể không giảm chấn động tốt được, làm cho não bị rung lắc, đụng vào thành cứng của xương sọ, gây “chấn động não”. Khi lực quá lớn, có thể gây dập, bầm não, hoặc tệ hơn, làm vỡ các mạch máu lớn nuôi não, gây xuất huyết não. Những biến chứng này có thể ảnh hưởng đến mức độ tri giác, thần kinh của con người, và cũng có thể gây tử vong không mong muốn. Các biến chứng này có thể xảy ra ngay khi chấn thương, hoặc có thể diễn ra chậm một vài ngày, hoặc một vài tuần sau đó.Rất tiếc, chúng ta không thể dự đoán trước được 100% rằng chấn thương đầu nào là lành tính, và chấn thương đầu nào là nguy hiểm. Tuy nhiên, có một số dấu hiệu sau có thể giúp chúng ta nhận biết các dấu hiệu nguy hiểm, cần đi khám bác sĩ ngay.

Những dấu hiệu nguy hiểm cần đi khám bác sĩ ngay

Nếu trẻ bị bất tỉnh (sau khi té, trẻ không tỉnh, không mở mắt, không đáp ứng).Nếu trẻ bị nôn ói nhiều lần sau đó (trên 2 – 3 lần).Nếu trẻ có những dấu hiệu thần kinh như co giật, yếu liệt tay chân, đi loạng choạng, không vững.Nếu sau khi té, trẻ lừ đừ, mệt mỏi quá mức.Nếu trẻ nhìn nhợt nhạt, không hồng hào như trước đây, và sự nhợt nhạt kéo dài trên 1 giờ.Nếu trẻ có dấu hiệu chảy máu, hoặc có chất lỏng bất thường chảy ra từ tai, hoặc mũi.Nếu trẻ quấy khóc, khó chịu kéo dài, không dỗ được.Nếu trẻ không nhận biết được người quen, và rối loạn về địa điểm, con người (tùy lứa tuổi).Nếu khi bạn sờ đầu trẻ, thấy có chỗ lõm, hoặc vết bầm lớn tại chỗ ngay sau khi té.Nếu trẻ có vết cắt chảy máu nhiều, dài và sâu.Nếu 24 giờ sau sự việc, và trẻ vẫn còn than nhức đầu.Nếu bạn có bất kì lo lắng nào!Nếu trẻ nhỏ dưới 1 tuổi – đây là độ tuổi dễ bị chấn thương khó đoán, cũng như khó đánh giá bởi người nhà.
Đối với những trường hợp này, trẻ cần được đi khám bác sĩ, hoặc đưa vào phòng cấp cứu ngay, để được đánh giá tình hình, quyết định nhập viện, điều trị, và làm các xét nghiệm chẩn đoán, như chụp phim X – quang đầu sọ, hoặc chụp CT scan, MRI não….tùy theo mức độ nặng của bệnh. Những vết cắt dài, sâu có thể cần được may lại để cầm máu và để lành tốt hơn.
Đối với những trường hợp nhẹ, sau khi té, trẻ tỉnh táo, quấy khóc thoáng qua rồi thôi, hoặc chỉ ói một hai lần duy nhất, sau đó có thể ăn uống lại được bình thường và hoàn toàn không có bất kì một trong các dấu hiệu nguy hiểm nào kể trên, chúng ta có thể yên tâm để ở nhà theo dõi, và thực hiện những sơ cứu cơ bản thường thức cho trẻ.
Những sơ cứu cơ bản thường thức cho trẻ
Nếu thấy trẻ có vết bầm sưng, nên chườm đá tại chỗ sưng cho trẻ ngay lập tức. Chườm đá liên tục trong khoảng 15 – 20 phút. Xử trí ban đầu này sẽ giúp chỗ bầm không tiến triển nhiều hơn, và giúp trẻ đỡ đau hơn hẳn. Nếu thấy bầm nhiều, chúng ta có thể chườm đá lại lần nữa 1 giờ sau đó, và làm thường xuyên, 2-3 lần một ngày, trong 1-2 ngày sau nữa.Nếu thấy có trầy xước nông, nên rửa sạch bằng nước và xà phòng.Nếu thấy có chảy máu ít, nên sử dụng gạc y tế sạch, hoặc miếng khăn sạch, ấn thẳng vào vết thương để cầm máu trong khoảng 10 phút, hoặc cho đến khi không còn chảy máu thêm.Nếu trẻ ói 1-2 lần, nên cho trẻ nghỉ ngơi, chỉ uống nước lọc nếu cần. Nếu trẻ uống được và không ói thêm, bạn có thể bắt đầu cho trẻ ăn uống bình thường 1-2 giờ sau đó.Sau đó, cho trẻ nằm nghỉ ngơi, theo dõi sát trẻ trong 2 giờ đầu sau chấn thương.Nếu trẻ ổn định, hoàn toàn bình thường, bạn có thể theo dõi con thêm trong 48-72 giờ sau, để biết chắc không có gì cần lưu ý.Một điều quan trọng khác, cần nhớ, là không nên chỉ tập trung vào đầu mà thôi. Nên kiểm tra xem trẻ có bị chấn thương ở nơi nào khác hay không bạn nhé, đặc biệt là phần cổ nữa!
Đây là những lời khuyên cơ bản đối với các chấn thương đầu đơn giản. Đối với những trường hợp trẻ té từ độ cao xuống, hoặc bị đập đầu quá mạnh, hoặc trong tai nạn giao thông, hoặc có nghi ngờ đến khả năng trẻ bị hành hung,…. điều tốt nhất là ba mẹ nên cho trẻ đi khám bác sĩ ngay, để được theo dõi, đánh giá, và xử trí kịp thời.
Xem thêm: Cần lưu ý khi dưỡng trắng da mặt bằng dầu oliu làm trắng da, cách làm trắng da mặt nhanh nhất với dầu oliu
Và dĩ nhiên, việc phòng tránh các nguy cơ té, chấn thương vẫn là một việc quan trọng đầu tiên mà chúng ta nên lưu tâm đến, để giảm nguy cơ cho con trẻ, các bạn nha!
Tài liệu tham khảo
Kids Health Info: Head injury – general advice; The Royal Children’s Hospital, Melbourne, Australia; Accessed 2017.Head Injury in Children; Havard Medical School; Havard Health Publications; America; February, 2013.Head Injury; Seattle Children’s Hospital; America; Last reviewed January, 2012.

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Trương Thành Tâm - Bác sĩ Nhi khoa - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế ema.edu.vn Đà Nẵng.

Trẻ em vốn hiếu động và không nhận biết được hậu quả nên rất hay bị té ngã. Khi trẻ ngã đập đầu xuống đất, tùy trường hợp có thể không gây ảnh hưởng quá nhiều nhưng cũng có trường hợp dẫn tới chấn thương đầu nghiêm trọng.

Trẻ bị té ngã do nhiều nguyên nhân. Thông thường, trẻ bị ngã đập đầu do:

Sự bất cẩn của người trông giữ: Nhiều phụ huynh hoặc anh chị của bé không trông coi trẻ đúng cách, khiến bé bị ngã từ trên giường, võng, xe đẩy hoặc từ trên cao xuống. Bên cạnh đó, sự sơ ý khi bế trẻ, để bé tuột tay rơi xuống cũng có thể gây ngã đau hoặc thương tích;Do trẻ nghịch ngợm: Trẻ có thể trèo lên bàn, ghế hoặc các đồ vật kê không vững, chạy nhảy ở những nơi trơn ướt như nhà tắm, sân chơi vừa đổ mưa, sàn nhà mới lau,... và bị ngã đập đầu; Ngoài ra, trẻ cũng có thể nô đùa với nhau, xô đẩy nhau ngã. Hoặc các em có thể bị ngã đập đầu khi chơi thể thao (bóng đá, kéo co,...).

Với trẻ dưới 5 tuổi, hiện tượng bị ngã đụng đầu khá thường gặp. Tuy nhiên, vì đầu là bộ phận chứa nhiều cơ quan quan trọng nên phụ huynh không được sơ ý khi trẻ bị ngã đập đầu.

Thực tế, đa số trường hợp đụng, ngã đơn thuần khi bé nghịch chơi hoặc rơi từ ghế thấp, giường thấp xuống,... đều chỉ bị chấn thương nhẹ, ngoài da như bầm nhẹ, trầy xước hoặc đôi khi bị chảy máu do xây xát. Vì da đầu là nơi có nhiều mạch máu nuôi dưỡng nên khi bị tổn thương có thể gây ra vết bầm to hoặc gây chảy máu nhiều.

Theo khảo sát, trong 100 ca chấn thương đầu, chỉ có 1 - 2 ca có thể gây nứt xương sọ. Đa số các trường hợp nứt xương sọ chỉ gây nhức đầu ở nơi bị nứt và thường không cần can thiệp vì có thể lành hẳn trong vài tuần. Tuy nhiên, vẫn tiềm ẩn nguy cơ rủi ro ở những trẻ bị ngã đập đầu. Một số biến chứng có thể xảy ra, đó là não bên trong bị tổn thương, gây chấn động não.

Não là một khối mềm, được bảo vệ bởi xương sọ bên ngoài và dịch não giúp giảm chấn động và giảm chấn thương nếu có. Khi đầu chịu một lực mạnh tác động thì dịch não có thể không bảo vệ hoàn chỉnh được cho não, khiến não bị rung lắc, đụng vào thành cứng của xương sọ và gây chấn động não. Lực va đập quá lớn có thể khiến não bị dập, bầm hoặc thậm chí làm vỡ các mạch máu nuôi não, gây xuất huyết não. Các biến chứng này có thể ảnh hưởng tới mức độ tri giác, thần kinh của bệnh nhân và thậm chí dẫn tới tử vong. Biến chứng này có thể xảy ra sau chấn thương hoặc diễn ra chậm sau một vài ngày hoặc một vài tuần.

Thông thường, rất khó để dự đoán chấn thương não nào là lành tính và chấn thương nào nguy hiểm. Có một số dấu hiệu cảnh báo về nguy cơ chấn thương não ở trẻ mà phụ huynh nên chú ý:

Rối loạn tri giác: Nếu sau khi bị ngã trẻ vẫn tỉnh táo nhưng sau đó một thời gian lại có những dấu hiệu bất thường như lơ mơ, tập trung kém, không nhận ra người thân, kích động khó dỗ,... thì cần nhanh chóng đưa trẻ tới cơ sở y tế để được thăm khám;Nôn ói trên 3 lần: Thông thường, sau khi ngã, dù không bị chấn thương sọ não thì trẻ vẫn có thể bị nôn 1 - 2 lần do khóc, ho hoặc sự va đập của hộp sọ. Tuy nhiên, nếu trẻ nôn trên 3 lần thì đó là một dấu hiệu cảnh báo bé có thể bị chấn thương não, cần đưa đi viện ngay. Và để phòng trường hợp trẻ non, trong vòng vài giờ đầu sau khi bị ngã, chỉ nên cho trẻ bú sữa mẹ hoặc uống nước, không nên dùng thức ăn đặc;Ngủ nhiều: Sau khi bị ngã, trẻ thường có xu hướng ngủ nhiều. Điều này khiến việc theo dõi dấu hiệu bất thường của trẻ trở nên khó khăn hơn. Lúc này, cần theo dõi xem trẻ có biểu hiện bất thường nào ở giấc ngủ không;

Dấu hiệu ở mắt: Trong vòng 24 giờ đầu sau khi bị ngã, trẻ có thể xuất hiện các dấu hiệu như mắt lác, đồng tử 2 bên không đều, va vào đồ vật khi di chuyển,... Trẻ lớn có thể mô tả được tình trạng của mình như nhìn đôi, nhìn mờ hoặc trẻ bị chảy máu, nước dịch từ lỗ mũi, lỗ tai,...;Biểu hiện khác: Khi thấy trẻ có bất kỳ biểu hiện nào khác thường mà gia đình thấy không an tâm thì nên đưa bé tới bệnh viện để được kiểm tra chính xác.

Trong một số trường hợp, tuy bị chấn thương sọ não nhưng trẻ chưa có biểu hiện gì khi đi thăm khám nên sẽ được bác sĩ cho về nhà. Phụ huynh cần tiếp tục theo dõi sức khỏe trong vài ngày sau đó, đưa trẻ đi khám nếu có các dấu hiệu như: Quấy khóc nhiều, đau đầu, buồn nôn hoặc nôn ói, lơ mơ, khó đánh thức, co giật, cử động bất thường, gặp khó khăn khi đi lại,... Nếu trong thời gian theo dõi bé không có biểu hiện bất thường thì sẽ không đáng lo.

Hướng dẫn sơ cứu cơ bản cho trẻ như sau:

Nếu thấy đầu của trẻ có vết bầm sưng thì nên chườm đá tại chỗ sưng cho trẻ liên tục trong 15 - 20 phút. Việc này giúp chỗ bầm không tiến triển và làm giảm đau. Nếu vết bầm to, nhiều, nên chườm đá lại sau đó 1 giờ và làm thường xuyên 2 - 3 lần/ngày trong 1 - 2 ngày sau;Nếu thấy trẻ bị trầy xước nhẹ thì nên rửa sạch vùng da bị trầy xước bằng nước sạch và xà phòng dịu nhẹ;Khi thấy trẻ bị chảy máu ít, nên sử dụng miếng khăn sạch hoặc gạc y tế sạch, ấn thẳng vào vết thương để cầm máu khoảng 10 phút hoặc cho tới khi không chảy máu thêm;Nếu trẻ nôn 1 -2 lần nên cho trẻ nghỉ ngơi và chỉ uống nước lọc. Nếu trẻ uống được nước và không nôn thêm thì sau đó 1 - 2 giờ có thể cho trẻ ăn uống bình thường;Cho trẻ nằm nghỉ ngơi, theo dõi sát trong vòng 2 giờ đầu sau chấn thương;Với trẻ ổn định thì nên theo dõi thêm 48 - 72 giờ sau để chắc chắn không còn lo lắng;Lưu ý theo dõi xem bé có bị chấn thương vùng cổ không.

Không nên:

Làm nóng chỗ bị thương như đắp khăn ấm lên vết thương: Vì khi bị ngã, mạch máu đang bị xuất huyết nên chườm nóng sẽ làm mạch máu giãn ra, khiến máu chảy nhiều hơn và gây bầm tím nặng, khó lành hơn;Bôi dầu gió: Việc day, bôi dầu gió vào vùng bị sưng sẽ làm vết thương càng nặng vì khiến một số mạch máu nhỏ bị chảy máu liên tục;Di chuyển nạn nhân trong tình trạng nguy cấp: Việc di chuyển trẻ khi không cần thiết có thể gây ra các biến chứng lớn hơn cho vết thương sọ não, cột sống, cổ,...
Phụ huynh cần cẩn thận khi trông giữ trẻ, không để trẻ chơi một mình, đặc biệt là với những bé mới biết trườn, bò, đứng, đi,...;Nên làm các tấm chắn nơi giường của trẻ nằm và lối đi ra cầu thang, ban công, phòng bếp,...;Cửa sổ cần phải có chấn song, được khóa kỹ để tránh trẻ leo trèo lên;Trẻ nằm võng hoặc nôi cần được che chắn để không bị rơi xuống sàn khi thay đổi tư thế;Nên trải nệm dưới chân giường để nếu trẻ bị ngã cũng không đau;Dây cột võng của trẻ cần phải chắc chắn, đưa lắc nhẹ nhàng;Khi cho trẻ ngồi vào ghế cao hoặc xe đẩy thì cần có dây đai giữ;Không để sàn nhà trơn trượt hoặc ẩm ướt;Không để trẻ dưới 10 tuổi trông giữ trẻ dưới 3 tuổi một mình;Với trẻ lớn trong độ tuổi đi học, cần giảng giải cho trẻ biết nguyên nhân, hậu quả và các cách phòng tránh tai nạn.

Nếu các phụ huynh chủ quan trước việc trẻ bị ngã đập đầu xuống đất, không chú ý tới những biểu hiện bất thường của trẻ thì có thể đưa tới những hậu quả nghiêm trọng cho bé. Do đó, cần thận trọng trong việc trông giữ và nuôi dạy trẻ, phòng tránh các nguy cơ té ngã, chấn thương cho bé. Đồng thời, khi thấy bé có những dấu hiệu bất thường sau khi bị té ngã thì nên đưa bé đi thăm khám ngay.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng My
ema.edu.vn để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.